Een tijd geleden was het een item van het NOS-journaal, gewijd aan de werkdruk bij basisschoolleraren. Het CBS becijferde presenteerde namelijk een onderzoek naar werkdruk. Daaruit blijkt dat de meeste stress wordt gevoeld door leraren, artsen, koks, juristen en managers in zakelijke en administratieve dienstverlening. Maar wij zien het eigenlijk elke week in alle soorten bedrijven. Het is namelijk de grootste veroorzaker van uitval in Nederland. En ondertussen door Covid is stress en burn-out een nog actueler thema geworden.
Wat is werkdruk eigenlijk?
Het CBS noemt het een situatie waarin er een disbalans is ontstaan tussen de eisen van het werk en de mogelijkheden van de werknemer om het werk goed uit te voeren. Kortom, het levert spanning op om werk af te krijgen in de tijd die je ervoor hebt. Zo blijken koks vooral door de tijdsdruk stress te voelen, terwijl de leraar en de arts het werk soms emotioneel zwaar en dus stressvol vinden. De jurist (en andere uit de top tien als de financieel specialist, econoom en accountant) hebben juist weer last van de vele uren achter een beeldscherm.
Maar kun je er iets aan doen?
Het onderzoek geeft onder de prachtige term ‘job control’ aan welke factoren een werkdrukverlagend effect hebben:
- autonomie (zelfstandigheid in hoe je je werk doet)
- sociale steun op het werk (gunstige werkklimaat met collega’s en leidinggevenden)
- work-life balance (privé problemen kunnen stress op het werk veroorzaken, maar stress op het werk kan ook de reden zijn dat je niet genoeg tijd hebt voor thuis).
ABC’tje
De hierboven genoemde factoren komen voor een groot deel overeen met het motivatie-ABC’tje. Niet zo gek natuurlijk, want als het juist goed zit met die zaken, werk je met plezier. De A en B staan voor Autonomy en Belonging. Je kunt je werk op je eigen manier doen op een plek waar je je op je gemak en gesteund voelt.
Maar draai je aan deze knoppen, dus zorg je door agressief gedrag van ouders voor onveiligheid bij de juf, dan voelt ze zich minder op haar plek. Of is de regeldruk zo hoog dat een leraar, dokter of manager weinig ruimte krijgt om het werk naar eigen inzicht in te delen, dan voelt dat als een keurslijf waardoor ze niet hun beste werk leveren.
Dat is namelijk het C-tje: Competence. Dat waar ze echt goed in zijn. Stress is dus aan te pakken of te voorkomen door bepaalde voorwaarden te scheppen.
Stress aanpakken
Stress of werken onder te grote werkdruk is slecht voor je gezondheid. Voor de kwaliteit van je werk, voor de sfeer in het team.
Wij trainen veel afdelingen en teams. Soms zien we dat het probleem van het overvraagd worden onoplosbaar lijkt. Dat iedereen zo zijn best doet om niet om te vallen dat niemand meer verder kijkt dan zijn eigen taken.
Dan blijken simpele ideeën als gezamenlijke afspraken over agendabeheer en werkafbakening een goed beginpunt om weer echt samen te gaan werken. Want zelfs de grootste “Einzelgänger” is gebaat bij goed teamwork.
Door overzicht te hebben over wat je zelf kan of moet, geef je je collega’s kostbare informatie over hun werkzaamheden en mogelijkheden. En iedereen wordt weer de baas over zijn werk en tijd. En als je doet waar je goed in bent, weet je je gewaardeerd.
Laat drukte op werk niet doorslaan naar werkdruk. Zorg voor de juiste balans in werkzaamheden, mogelijkheden en collegialiteit. En hierbij geldt, net als voor ouders in een vliegtuig, zorg eerst voor jezelf en dan voor de ander. Alleen jij weet wat je daarvoor nodig hebt, en wat je daarna nog toe kan voegen aan het